Marcin Szyszkowski jako biskup krakowski (1616-1630) Biskup - senator - fundator

Autor: Bartłomiej M. Wołyniec

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 760

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

Historia Hereditas Ecclesia, 27

Niniejsza monografia stanowi kompleksowe opracowanie rządów biskupa Marcina Szyszkowskiego w diecezji krakowskiej, jego działalności duszpasterskiej i administracyjnej, politycznej – jako senatora – oraz fundacyjnej, na którą złożyła się aktywność na polu budownictwa sakralnego i rezydencjonalnego. Zasadnicza część książki, podzielona na części odpowiadające poszczególnym formom działalności hierarchy: kościelnej (Biskup), politycznej (Senator) i fundacyjnej (Fundator), poprzedzona została obszernym rozdziałem wprowadzającym, dotyczącym życia i działalności Szyszkowskiego przed objęciem godności biskupa krakowskiego. W umieszczonym na końcu aneksie znalazło się m.in. itinerarium, które pozwala prześledzić kierunki poruszania się Szyszkowskiego po terytorium diecezji krakowskiej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /9

Biografia jako gatunek pisarstwa historycznego  /9

Stan badań nad biografiami biskupów polskich XVI-XVIII w.  /13

Stan badań nad biografią biskupa Marcina Szyszkowskiego  /16

Struktura pracy  /22

Podstawa źródłowa /24

DROGA DO BISKUPSTWA KRAKOWSKIEGO  /27

Pochodzenie i rodzina  /27

Edukacja  /46

Pierwsze godności i beneficja /69

• Archidiakon zawichojski  /71
• Kanonik krakowski  /77
• Prepozyt iłżecki  /80
• Kustosz sandomierski  /83
• Kanonik warmiński  /84

Kanclerz  /84

Biskup łucki  /93

Biskup płocki  /109

Nominacja na biskupstwo krakowskie  /130

BISKUP  /139

Administracja diecezji  /139

• Struktura terytorialna diecezji  /139
• Rekatolizacja dekanatów śląskich  /143
• Inkorporacja i znoszenie kościołów parafialnych  /145
• Nowe miejsca kultu  /147

Dwór (kuria), kancelaria, konsystorz  /156

• Dwór (kuria)  /156
• Kancelaria  /168
• Konsystorz  /187

Relacje z duchowieństwem  /190

• Biskup pomocniczy zw. sufraganem  /190
• Kanonicy katedralni i kolegiaccy  /192
• Dziekani okręgowi  /201
• Duchowieństwo parafialne - proboszczowie i wikariusze  /203

Stosunki z zakonami  /208

• Parafie zakonne /211
• Klasztory w diecezji krakowskiej  /213
• Nowe fundacje klasztorne  /216
• Realizacja prerogatyw biskupa w odniesieniu do klasztorów żeńskich  /240

Działalność reformistyczna /243

• Indeks ksiąg zakazanych (1617 r.)  /243
• Wizytacja diecezji (1617-1618)  /255
• Synod diecezjalny (1621 r.)  /267
• Relacja ad limina apostolarum (1625 r.)  /274

Działalność duszpasterska  /280

• Bractwa religijne  /280
• Kult świętych /284
• Nabożeństwa okolicznościowe /298

Szpitale  /319

Szkolnictwo /324

Uniwersytet Krakowski /340

• Spór Uniwersytetu Krakowskiego z zakonem jezuitów o tzw. prawo nauczania  /342
• Biskup-kanclerz wobec sporu o tzw. prawo nauczania  /349

SENATOR  /363

Początki zaangażowania politycznego  /363

Poselstwo do Pragi i Grazu (1605 r.)  /366

Rokosz sandomierski  /378

Działalność sejmikowa i sejmowa  /380

• Działalność sejmikowa  /382
• Działalność sejmowa /384

Poglądy na politykę wewnętrzną państwa  /389

• Wolności szlacheckie a władza królewska  /389
• Wojsko i konfederaci  /392

Poglądy na politykę zagraniczną państwa /397

• Stosunki z Moskwą  /397
• Stosunki ze Szwecją  /404
• Stosunki z Turcją i Tatarami  /415
• Stosunki z państwami Habsburgów /425

Relacje ze Stolicą Apostolską  /432

• Biskup i nuncjusz /432
• Biskup jako realizator celów Stolicy Apostolskiej  /445

Krąg przyjaciół i korespondentów politycznych  /457

Opiekun ordynacji ostrogskiej  /475

FUNDATOR  /483

Fundacje sakralne  /483

• Arcybractwo Męki Pańskiej  /485
• Kaplica Arcybractwa Męki Pańskiej  /498
• Fundacje w obrębie katedry krakowskiej  /503
• Kościół parafialny z Iłży  /528
• Kościół św. Karola Boromeusza na Karczówce  /537
• Fundacje w obrębie kolegiaty w Kielcach  /545
• Fundacje w obrębie kościoła parafialnego w Bodzentynie  /546

Fundacje rezydencjonalne  /548

• Dwór/pałac w Krakowie  /549
• Zamek w Iłży  /555
• Zamek w Lipowcu  /565
• Dwór w Bodzentynie  /567
• Dwór w Kielcach  /571

Fundacje pro domo et nomine suo  /574

• Kaplica Szyszkowskich przy kościele parafialnym w Iłży  /574
• Nagrobek w katedrze krakowskiej /582
• Zamek w Spytkowicach  /585

KRES ŻYCIA  /589

Zakończenie  /595

Aneks. Itinerarium Marcina Szyszkowskiego jako biskupa krakowskiego  /599

Wykaz skrótów  /655

Spis tabel i wykresów  /659

Bibliografia  /661

Streszczenie  /715

Summary  /717

Indeks osobowy  /719

Indeks geograficzny  /749